Có người khuyên dùng, có người bài xích kem dưỡng da. Trong khi đó không ít người thích dùng nhưng dùng chưa đúng cách. Vậy cần hiểu, chọn lựa, dùng như thế nào?
Kem dưỡng da không hoàn toàn như quảng cáo
Các hãng mỹ phẩm quảng cáo dùng “công nghệ sinh học” đưa vào kem dưỡng da chất collagen, elasin (một chất chiếm 70% thành phần da) nên có khả năng “tái tạo da”. Thực ra, đây là phản ứng thủy phân protein (các hãng dược, thực phẩm vẫn làm) để tạo ra các acid amin có tính đặc thù của da. Nhưng từ những acid amin đặc thù đến việc tái tạo da phải qua vô số quá trình chuyển hóa khác. Các hãng mỹ phẩm còn quảng cáo đưa vào kem dưỡng da các chất chống ôxy hóa (điển hình là vitamin E) nên có khả năng làm “trẻ hóa da”. Có nhiều chất chống ôxy hóa được nghiên cứu để làm chậm quá trình lão hóa nhưng cũng chưa có chất nào thành công mỹ mãn. Riêng vitamin E phải uống với liều cao (mỗi ngày khoảng 400IU) đều đặn, lâu dài, may ra mới có hiệu quả (hiện vẫn còn nhiều tranh luận). Chỉ bôi lên da một lượng nhỏ các chất này cho dù có dùng tá dược đặc biệt cho chúng thấm vào bên trong thì cũng không đáng là bao, làm sao để “tái tạo, trẻ hóa da” được?…
Hai thành phần thường có trong kem dưỡng da là glycerin có tính hút ẩm làm dịu mát và chất titan- oxit nghiền cực mịn làm trắng da. Titanoxit cản tia tử ngoại rất mạnh nên có khả năng chống nám da tốt, được dùng trong mỹ phẩm chống “già hóa da”. Tuy nhiên trong kem dưỡng da, nồng độ titanoxit không cao (vì khi bôi nhiều titanoxit da sẽ trắng bợt ra) nên hiệu quả chống “già hóa da” không đáng kể. Để tăng thêm phần hấp dẫn, các hãng mỹ phẩm quảng cáo kem dưỡng da chỉ làm bằng các nguyên liệu thiên nhiên. Các nguyên liệu thiên nhiên kể cả khi đã chiết xuất dưới dạng tương đối tinh khiết vẫn dễ bị hỏng (lên men, biến màu, biến chất), dĩ nhiên phải cho thêm vào các hóa chất để bảo quản, làm mất màu, mất mùi, tạo mùi dễ chịu. Như vậy rõ ràng không thoát ra khỏi vòng luẩn quẩn? Dùng các chất thiên nhiên đắt gấp nhiều lần các chất tổng hợp nên không dễ gì các hãng mỹ phẩm chọn con đường tốn kém này.
Như vậy kem dưỡng da không cải tạo được làn da như quảng cáo mà chỉ là mỹ phẩm trang điểm như mọi loại mỹ phẩm khác.
Nhưng cần phải biết cách dùng
Trước khi dùng kem dưỡng da phải làm sạch da. Nếu không hoặc làm không kỹ bước này sẽ không lợi: Bụi bẩn trên da (do tiếp xúc với môi trường) kết hợp với bã nhờn trên mặt, độ ẩm trong mỹ phẩm tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, gây viêm da. Bụi bẩn khi tích tụ nhiều trên bề mặt da sẽ làm cho da khô sần, lớp khô sần này gây trở ngại cho quá trình trao đổi chất giữa da và môi trường. Lớp mỹ phẩm thừa trên da (sau nhiều lần trang điểm không được làm sạch) sẽ làm bít lỗ chân lông, gây mụn. Song nếu rửa mặt quá nhiều cũng sẽ có hại: làm mất nước trong da khiến da bị khô sần. Rửa không đúng cách sẽ phá lớp màng nhờn tự nhiên, làm giảm khả năng bảo vệ da, tạo cơ hội cho vi khuẩn phát triển, gây viêm da. Thông thường, phải chọn loại thích hợp với da và phải qua ba bước.
– Bước đầu là tẩy trang: nếu trang điểm lớp kem nền dày, bụi bẩn nhiều, da khô thì chọn loại tẩy trang chứa chất dầu; nếu trang điểm mỏng, ít bụi bẩn, da mẫn cảm, không thích cảm giác nhờn thì chọn dạng tẩy trang nước.
– Bước thứ hai dùng sữa rửa mặt: có loại sữa tạo bọt, làm sạch phần dư sau khi dùng chế phẩm tẩy trang, hoặc loại sữa tạo những hạt nhỏ li ti loại bỏ các chất bẩn nằm sâu trong lỗ chân lông và lớp sừng, giữ độ ẩm cho da.
– Bước thứ ba dùng nước loại bỏ phần dư sau tẩy trang, làm cho da sạch và mát.
Khi dùng kem dưỡng da cần biết rõ da mình thuộc loại nào: Loại da lý tưởng có lỗ chân lông nhỏ, dễ dùng nhiều loại mỹ phẩm, nhưng không nên lạm dụng làm mất đi vẻ đẹp tự nhiên. Loại da nhờn có tuyến bã hoạt động mạnh, có lỗ chân lông to, không thích hợp với loại mỹ phẩm bôi mặt, vì làm bít lỗ chân lông, bã bị ứ lại, gây mụn. Loại da khô, tuyến bã hoạt động kém hay bị khô, tróc da, thích hợp với loại kem dưỡng da có độ ẩm cao. Loại da hỗn hợp ở vùng trán, mũi, cằm hay bị nhờn, ở vùng má có thể bình thường hay bị khô, chỉ thích hợp với loại kem dưỡng da riêng biệt. Loại da nhạy cảm rất dễ bị dị ứng nên rất khó dùng mỹ phẩm. Cần tham khảo ý kiến của các thầy thuốc chuyên về da, không nên bắt chước người khác cho dù người đó dùng rất tốt, càng không nên chạy theo mốt coi loại ngoại, đắt tiền là “xịn” (vì có khi loại ấy không thích hợp với da mình).
Có nhiều loại kem dưỡng da, mỗi loại có nhiều thành phần khá phức tạp thường là các loại dầu thiên nhiên (dầu trái bơ, hạnh nhân, hướng dương) hay là loại dầu khoáng, tổng hợp (lanolin, glycerin) và một số chất khác như vitamin A, E, tinh chất lá bạch quả, titanoxit, zinoxit, acid hyaluronic, các chất bảo quản, hương liệu (ít khi ghi đầy đủ trên nhãn). Ví dụ như loại kem dưỡng da rhealba có chứa chất yến mạch vừa làm ẩm da vừa làm mịn da, không gây mụn trứng cá, dùng chăm sóc cho loại da bình thường và cả loại da dễ bị kích ứng. Có thể không sành khi đọc các thành phần ghi trên nhãn nhưng đọc kỹ lời giới thiệu về cách dùng cũng có thể hình dung được loại đó có thích hợp với da mình hay không.
Kem dưỡng da cũng có thể gây dị ứng và dị ứng thường xảy ra ở mặt, gây nên những hình ảnh kinh dị. Tuy nhiên, dị ứng do kem dưỡng da cũng chỉ gây ra với một số người nhất định như mọi loại mỹ phẩm, dược phẩm khác, nếu biết cách dùng vẫn có thể tránh được. Khi cần dùng một loại kem dưỡng da, hãy bôi thử một ít vào vùng da kín dễ nhạy cảm trước, nếu không có phản ứng gì đặc biệt (nổi mẩn, ngứa…) mới bôi lên mặt một ít, sau đó bôi trên diện rộng, da đã quen với loại nào thì nên dùng loại ấy, tránh chạy theo mốt.
Ngoài việc chăm sóc da bằng kem dưỡng da cũng nên lưu ý chăm sóc da bằng một số biện pháp: chống nám do tiếp xúc với tia tử ngoại trong nắng (đội mũ rộng vành, đi vớ khi ra nắng, dùng thuốc chống nám), dùng một số mỹ phẩm chống nhăn có chứa chất chống ôxy hóa (ví dụ như kem chứa vitamin A). Kèm theo, cần có chế độ ăn thích hợp: đủ lượng nước cần thiết, nhiều rau quả, đủ chất đạm, bột, hạn chế chất béo động vật, luyện tập thể dục thể thao vừa sức, giữ da sạch và thoáng.
Ở lứa tuổi trên 40 da bị thâm, nám, nhăn. Dùng kem dưỡng da là cần thiết nhưng phải có hiểu biết, chịu khó làm đúng cách sẽ tránh được nhiều tác hại, giúp bạn che lấp những khiếm khuyết, làm cho bạn đẹp hơn, quyến rũ hơn nhưng không nên lạm dụng.
Mỹ phẩm của bạn 